طراحی ویلا

طراحی ویلا

طراحی ویلا ( Villa Design ) به مجموعه ای هماهنگ از طراحی پلان و محوطه سازی و نمای ساختمان میگویند به گونه ای که هر سه آیتم فوق باید با یکدیگر در ارتباط مفهومی و سازه ای باشند. ویلا ( Villa ) واژه ای لاتین است که به منازل افراد سرشناس و اشراف زادگان و بعضاً ثروتمند در روم باستان اطلاق میشد. در تعریف عامه ویلا خانه ای است که از چهار طرف دید داشته باشد. طبقه اشراف روم باستان با در اختیار داشتن زمین های بزرگ و احداث عمارت ( Mansion ) در آن سبک جدیدی از احداث خانه را به وجود آوردند که به آن ویلا گفته میشود. با توجه به گسترش شهرها و همچنین کمبود روز افزون زمین های مرغوب برای احداث ویلا امروزه اکثراً ویلا در خارج محدوده شهرها بنا میشود. در طراحی ویلا باید دو عامل اصلی را در نظر بگیریم : 1- موقعیت جغرافیایی ویلا. 2- کاربری ویلا. موقعیت جغرافیایی ویلا از این حیث مهم است که طراحی ساختمان ویلا باید بر اساس شرایط جوی و جغرافیایی منطقه و همچنین منطبق بر اصول مهندسی معماری صورت بگیرد. کتاب اطلاعات مهندسی نویفرت به عنوان یکی از معتبرترین مراجع مهندسی معماری در ایران و جهان ضوابط طراحی ویلا را مشروح و دقیق بیان کرده است. به عنوان مثال طراحی ویلا در شمال به دلیل بارش باران و محیط مرطوب باید به گونه ای صورت بگیرد که متریال مصرفی در ساخت ویلا حداکثر سازگاری با محیط داشته باشند اما به عنوان مثال طراحی ویلا در لواسان با توجه به گرم و خشک بودن منطقه نیازمند احداث محوطه متناسب با شرایط جوی منطقه است. همچنین کاربری ویلا از این حیث مورد اهمیت است که محل زندگی ساکنین است و یا اینکه اقامتگاهی خوش آب و هوا برای ایام تعطیلات افراد است. برای طراحی ویلا اولین قدم بررسی موقعیت مکانی زمین است. اگر زمین به صورت شخصی باشد دست طراح در جانمایی ساختمان و محوطه باز است. اما در صورتی که ویلا در شهرک باشد طراحی ویلا باید متناسب با پیش آمدگی ها و فرو رفتگی های همسایه باشد. این امر در طراحی ویلایی که در موقعیت مکانی میان افزا قرار دارد دوچندان است. موقعیت مکانی بنا به صورت میان افزا حالتی است که در آن ویلا از دو طرف مابین همسایگان قرار دارد و چنان خط پیشروی و یا فرو رفتگی آن در تراز همسایگان نباشد نورگیر ساختمان تأمین نخواهد شد که این امر مخصوصاً در ویلاهای شهرکی مهمترین عامل در طراحی نقشه فاز صفر معماری است. با توجه به موقعیت جغرافیای ویلا و همچنین کاربری ویلا و در مشورت با کارفرما اقدام به تهیه نقشه های فاز صفر معماری میکنیم. پیش از تهیه نقشه های فاز صفر باید انواع طراحی ویلا را به خوبی بشناسیم.

طراحی ویلا مدرن

هدف اصلی از طراحی ویلا مدرن و ساخت آن بهره وری حداکثری از بودجه سازنده است. با توجه به اینکه در طراحی ویلا مدرن از متریال و مصالح نوین ساختمانی استفاده میشود حداکثر بهره وری مالی را میتوان به دست آورد. یکی از محبوب ترین المان ها در طراحی ویلا مدرن باکس است. طراحی جعبه ای ساختمان ( Box House Design ) که در ایران آن را اصطلاحاً طراحی ویلا مدرن میگویند یکی از پر طرفدارترین انواع طراحی مدرن است. طراحی مدرن جعبه ای ویلا معمولاً در ویلا های دو طبقه که به آن ویلای دوبلکس ( Duplex House ) و یا ویلاهای سه طبقه که به آن ویلای تریبلکس ( Triplex House ) گفته میشود کاربرد دارد. طراحی ویلا به فرم باکس به گونه ای طراحی میشود که تراس طبقه دوم پشت بام طبقه اول است. با توجه به فضای زیاد تراس در طراحی جعبه ای ویلا میتوان از انواع شومینه فضای باز و یا پرگولا ( Pergola ) در طراحی ویلا استفاده کرد. همچنین معمولاً اتاق ها در ویلای باکسی در طبقه اول و هال و پذیرایی اصلی در طبقه دوم ویلا جانمایی میشوند. تراس طبقه دوم با استفاده از پنجره دوجداره کاملاً نورگیر است و از تبادل حرارتی و صوتی با محیط بیرون جلوگیری میکند. با توجه به اینکه نورگیری هال از تراس طبقه تأمین میشود حداکثر استفاده از نور طبیعی میشود و در مصرف انرژی نیز صرفه جویی خواهد داشت. در اکثر ویلا های مدرن ساختمان ویلا در میانه زمین جانمایی میشود. از فضای جلویی ویلا معمولاً به عنوان پارکینگ و از فضای پشت ویلا معمولاً در ساخت استخر ویلا استفاده میشود. در پلان ویلای مدرن از خطوط صاف و غیر شکسته استفاده میشود و به بیانی ساده تر تمامی پلان به فرم مستطیل و یا مربع در نظر گرفته میشود. اتاق ها، هال، سرویس بهداشتی و حمام و دکوراسیون آشپزخانه به صورت مستطیلی طراحی میشوند. در دکوراسیون آشپزخانه بهتر است از کابینت آشپزخانه به فرم L شکل و یا U شکل استفاده شود و همچنین ترکیب رنگ سفید و طوسی برای روکش کابینت بهترین انتخاب ویلای مدرن است. سقف ویلا مدرن دوبلکس معمولاً به صورت افقی طراحی میشود و تا حد امکان از اجرای سقف های کوتاه مخصوصاً در طبقه دوم و در اتاق نشیمن و هال باید جلوگیری کرد. ارتفاع 3 برای سقف طبقه اول مناسب است اما در طبقه دوم بهتر است حداقل 4 متر ارتفاع داشته باشد. همچنین استفاده از کناف سقف فلت ( Flat Roof ) با هالوژن و نور مخفی بهترین انتخاب برای ویلای مدرن است. یکی از نکاتی در جذابیت طراحی جعبه ای ویلا بسیار تأثیر دارد اجرای نا متقارن ارتفاع طبقات است. نمای ویلای مدرن باید هماهنگ با مفهوم طراحی مدرن باشد و معمولاً در طراحی نمای ساختمان ویلا از مصالح نوین مانند شیشه و بتن اکسپوز ( Expose Concrete ) استفاده میشود. بتن اکسپوز سطحی صاف دارد و به دلیل رنگ خاکستری بتن جذابیت آن در تضاد با شیشه و یا چوب ترمووود دوچندان خواهد شد. همانطور که گفته شد نما ویلای مدرن باید با خطوط صاف و پرهیز از هرگونه منحنی و نزدیک به فرم هندسی مکعب باشد. با توجه به موقعیت جغرافیایی ویلا میتوان از کفپوش پارکت لمینت برای اتاق ها و همچنین سرامیک پرسلان برای هال و اتاق نشیمن ویلا استفاده کرد. بهتر است از کفپوش لمینت تیره برای اتاق ها و سرامیک سفید برای هال استفاده شود. کنتراست رنگ در طراحی ویلای مدرن یکی از مهمترین مفاهیم کانسپت مدرن است. با توجه به اینکه در ویلاهای دوبلکس یا تریبلکس نیاز به طراحی و ساخت راه پله داریم به عنوان یک طرح جایگزین در طراحی ویلا مدرن میتوان از بالابر خانگی به جای راه پله و یا در کنار راه پله استفاده کرد. آسانسور هیدرولیکی ویلا با توجه به زیبایی و همچنین امکانات آن میتواند بر ارزش ملکی ویلا اضافه کند و استفاده از آن روز به روز در حال افزایش است.

طراحی ویلا کلاسیک

طراحی کلاسیک ویلا بیشتر به سبک طراحی تجملاتی و با ریزه کاری ها در داخل و خارج ساختمان گفته میشود. طراحی ویلا به سبک کلاسیک مانند طراحی ساختمان کلاسیک از مصالح پایه مانند سنگ ساختمانی و یا با مصالح سنتی صورت میگیرد. پلان ویلای کلاسیک معمولاً بدون هیچگونه تغییر در فرم و ظاهر با آنچه در خانه های لوکس و کلاسیک اتفاق می افتد ترسیم میشود . در طراحی ویلا دوبلکس به شیوه کلاسیک هال و پذیرایی و آشپزخانه در طبقه اول اجرا میشود و اتاق خواب در طبقه دوم ویلای دوبلکس در نظر گرفته میشود. نورگیری اتاق خواب در این حالت بیشتر از هال است و در ویلا هایی که کاربری آخر هفته ای دارند خیلی مناسب نیست. معمولاً افرادی که در ایام تعطیلات از ویلا استفاده میکنند بیشتر وقت خود را در کنار خانواده و در اتاق نشیمن و هال میگذرانند که عدم نورگیری مناسب هال یکی از معایب این طراحی است. سقف ویلای کلاسیک معمولاً با استفاده از گچکاری و راویز بندی طراحی میشود و استفاده از دور باکس گچی و ابزار گچکاری در سقف و دیوار ویلای کلاسیک و همچنین نقاشی ساختمان با پتینه کاری به وفور مشاهده میشود. استفاده از رنگ طلایی و مسی یکی از شاخصه های اصلی دکوراسیون ویلای کلاسیک است و در طراحی ویلا کلاسیک به جزئیات و همچنین ابزار دکوراتیو باید توجه ویژه ای کرد. نمای ویلای کلاسیک معمولاً نمای رومی و با استفاده از سنگ تراورتن است که در وهله اول به افراد حس یک ساختمان کلاسیک را میدهد. در طراحی ویلا کلاسیک و جانمایی پارکینگ و استخر معمولاً از فضای پشت ساختمان استفاده میکنند. استفاده از فضای پشت ساختمان به دلیل کور کردن شعاع دید مشاع و حفظ حریم خصوصی مخصوصاً در زمان شنا در استخر است. همچنین با توجه به اینکه فضای تراس ویلای کلاسیک حداکثر با متراژ 2 متر و به شکل کنسولی طراحی میشود بهتر است از فضای پشت بام و با احداث روف گاردن از منظره زیبای ویلا استفاده کرد. استفاده از روف گاردن باید متناسب با طراحی سازه ای صورت بگیرد و اضافه بار ناشی از آن در طراحی المان های سازه ای مانند اسکلت ساختمان و طراحی سقف ویلا لحاظ شود. استفاده از آلاچیق و آشپزخانه فضای باز در محوطه سازی ویلا کلاسیک و همچنین استفاده از پرگولا چوبی پوشیده شده از گیاهان رونده مانند یاس و یا رز رونده و نورپردازی محوطه متناسب با فضای سبز ویلا در ارزش گذاری قیمت ویلا کلاسیک بسیار مؤثر است. طراحی ویلا کلاسیک به نسبت ویلای مدرن پرکار تر و همچنین زمانبر تر است زیرا همانطور که اشاره شد جزئیات در طراحی کلاسیک و حفظ مقیاس اجرایی بسیار پیچیده تر است. از این رو قیمت طراحی ویلا کلاسیک نسبت به هزینه طراحی ویلا مدرن بیشتر است.

ساخت ویلا

با توجه به کاربری ویلا که میتواند شخصی باشد و یا به صورت اشتراکی در شهرک های ویلایی باشد طراحی ویلا صورت میگیرد. مسلماً برای طراحی محوطه ویلاهایی که در شهرک هستند نمیتوان بدون کسب اجازه از مدیریت شهرک اقدام کرد. همچنین با توجه به کمبود فضای مشاعات در شهرک ها نمیتوان انتظار طراحی و ساخت محوطه خاصی را داشت. اما در مورد ویلاهای شخصی از آنجایی که دست طراح برای ایجاد فضای خلاقانه بازتر است. از این رو میتوان در جهت ساخت استخر ویلا ، نورپردازی محوطه ویلا و امکانات رفاهی نظیر آلاچیق و باربیکیو حداکثر خلاقیت و زیبایی را به خرج داد. برای ساخت سقف ساختمان ویلا در اکثر مناطق از سقف شیبدار استفاده میشود. با توجه به میزان بارش برف و باران در منطقه شیب سقف شیبدار تعیین میشود. برای پوشش سقف داخل ویلا نیز میتوان از دو روش استفاده کرد: ۱- سقف داخل ویلا را مطابق با سقف شیبدار اجرا کرد. در این حالت با استفاده از پوشش های مرسوم مانند چوب و یا گچکاری با رابیتس سقف و یا حتی استفاده از سقف کاذب و یا استفاده از گچ برگ کناف را طراحی و اجرا کرد. سقف شیبدار ویلا بر زیبایی ویلا اثر چشمگیری دارد اما با توجه به ارتفاع سقف ممکن است هزینه ساخت ویلا نیز به تناسب بالاتر رود. البته در اکثر مواقع سقف بلند ویلا بر هزینه تمام شده ارجح است. ۲- سقف داخل ویلا را مانند خانه های معمولی صاف کرد. در این حالت باید با استفاده از پروفیل های فولادی یک شاسی فولادی مقاوم مخصوصاً در مقابل بارهای لرزه ای و مطابق با آیین نامه 2800 زلزله ایران و مقررات ملی ساختمان ایران ساخت. سپس برای پوشش سقف میتوان از هر نوع پوشش سقف مرسومی مانند گچکاری و یا حتی کناف سقف و یا پوشش های چوبی استفاده کرد و پوشش سقف را به شاسی فولادی متصل کرد. برای پوشش دیوار ویلا نیز با توجه به بودجه ای که در نظر گرفته شده است میتوان از انواع چوب طبیعی یا ترمووود و همچنین دیوارپوش چوبی و یا ام دی اف استفاده کرد و استفاده در دیوارپوش پی وی سی به دلیل خاصیت ضد آب بودن و مقاومت در برابر رطوبت مخصوصاً در شهرهای شمال بهترین گزینه است. نکته ای که باید در نظر داشت این است که در طراحی ویلا در شمال کشور با توجه به رطوبت بالای هوا پوشش های گچی خیلی توصیه نمیشود در صورتی که مالک برای پوشش دیوار تنوع و طراحی را میخواهد میتوان از کاغذ دیواری با روکش وینیل که در مقابل رطوبت مقاوم است استفاده کرد. نکته ای باید به آن دقت کرد چسب کاغذ دیواری است که باید از نوع مرغوب و مناسب برای آب و هوای مرطوب باشد. برای کفپوش ویلا متناسب با طراحی داخلی میتوان از انواع پارکت لمینت یا سرامیک و یا سنگ ساختمانی استفاده کرد. اگر از سرامیک برای پوشش کف ویلا استفاده میشود بهتر است که از چسب سرامیک استفاده نشود. زیرا چسب سرامیک اغلب در مجاورت رطوبت حالت فاسد شدگی پیدا میکند و این مسئله باعث لق شدن سرامیک ها یا خالی شدن زیر سرامیک میشود. در مناطقی که رطوبت هوا بالاست بهتر است که برای نصب سرامیک کف از ملات ماسه سیمان با نسبت اختلاط ۱ به ۶ استفاده شود.

طراحی ویلا در شمال

مهمترین مسئله ای که پیش از طراحی ویلا در شمال باید در نظر گرفت کیفیت زمین است. با توجه به بالا بودن سطح آب زیر زمینی در شهرهای شمالی کشور و همچنین کاهش اصطکاک دانه های خاک به دلیل اشباع بودن خاک ظرفیت باربری خاک کم است و در احداث ویلا مجبور به پی عمیق ( Deep Foundation ) هستیم. مطابق با استاندارد موسسه پی عمیق آمریکا و همچنین ضوابط فنی مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان ایران پی عمیق یا پی گسترده اکثراً شامل شمع ( Pile ) بوده و نسبت عمق به عرض پی بیشتر از 10 است. شمع فونداسیون به دو شیوه شمع کوبشی و شمع درجا اجرا میشود و شمع فونداسیون ظرفیت باربری خاک را افزایش میدهد. از این رو هزینه اضافی احداث پی عمیق و شمع فونداسیون و همچنین عدم احداث ساختمان های بلند مرتبه ممکن است از بودجه ای که سازنده ویلا در شمال برای طراحی و ساخت در نظر گرفته باشد بیشتر باشد. همچنین در زمان خرید زمین دقت به نوع کاربری زمین بسیار اهمیت دارد. استفاده از زمین با کاربری کشاورزی به منظور طراحی ویلا در شمال و احداث ویلا و یا شهرک های ویلایی غیر قانونی است و عدم دریافت پایان کار و قطع انشعابات شهری و در مواردی تخریب دیوار را در پی خواهد داشت. فرآیند طراحی ویلا در شمال کشور شامل تهیه نقشه های معماری و همچنین طراحی داخلی ویلا است که عمدتاً با استفاده از نرم افزارهای مهندسی معماری صورت میگیرد. توجه به کاربری ویلا و همچنین بودجه کارفرما از مهمترین مسائلی است که طراح باید به آن دقت کند. همچنین در صورتی که ویلا در شهرک واقع شده باشد، توجه به قوانین و ضوابط شهرک در اولویت طراحی قرار دارد.

طراحی ویلا در لواسان

طراحی ویلا در لواسان به دلیل قیمت بالای زمین و همچنین نزدیکی شهر لواسان به تهران معمولاً با ساخت ویلا های گرانقیمت و عمدتاً متراژ بالا صورت میگیرد. شهر لواسان در 15 کیلومتری شمال شرق تهران و در نزدیکی رود جاجرود و دریاچه سد لتیان از خوش آب و هوا ترین مناطق شهری با امکانات لوله کشی گاز و آب و برق و همچنین امنیت بالای شهر است. شهر لواسان نخستین شهر هوشمند تهران و 131 امین شهر هوشمند جهان است. سیستم مانیتورینگ هوشمند و نصب 40 دوربین مدار بسته در شهر برای کنترل عبور و مرور و همچنین امنیت بالای این شهر و همچنین پروژه هوشمند سازی ساختمان در اغلب مناطق نوساز لواسان و جلوگیری از ساخت و ساز غیر قانونی این شهر را به یکی از معتبرترین و مرغوبترین مکان ها برای احداث ویلا تبدیل کرده است. با توجه به نقشه شهر لواسان در قسمت جنوبی شهر لواسان که اصطلاحاً به آن شهر لواسان کوچک و یا گلندوک میگویند رودخانه جاجرود قرار گرفته است و زمین های نزدیک به رودخانه جاجرود از کیفیت و مرغوبیت بیشتری برخوردار هستند. طراحی ویلا در لواسان باید با در نظر گیری مجوزهای قانونی ساخت و همچنین اکثر تیپ ویلاها باید به صورت لوکس و با مصالح درجه یک ساخته شوند. در شرایطی که بودجه سازنده زیاد باشد بهتر است ویلا کلاسیک و در صورتی که بودجه سازنده کم باشد بهتر است ویلا مدرن در شهر لواسان طراحی کرد.

طراحی شهرک ویلایی

با توجه به کاربری زمین ویلایی امروزه احداث شهرک های ویلایی و همچنین اقبال مردم در خرید ویلا های واقع در شهرک ساخت و طراحی شهرک های ویلایی به سرعت رو به گسترش است. شهرک ویلایی نسبت به ویلای شخصی دو مزیت بزرگ دارد : 1- امنیت : امنیت شهرک ویلایی به دلیل حفاظت 24 ساعته و نگهبانی و کنترل عبور و مرور ماشین ها و افراد و همچنین تحت پوشش بودن کل فضای شهرک زیر نظر دوربین مدار بسته و همچنین محصور بودن فضای دور تا دور شهرک نسبت به ویلا های شخصی ساز بسیار بالاتر است. متأسفانه در بسیاری از موارد ویلاهای شخصی ساز طعمه سارقین میشود و با توجه به عدم نگهبانی 24 ساعته سرقت در این نوع ویلاها به شدت مشاهده میشود. البته ضریب امنیت ویلای شخصی را میتوان با استفاده از دوربین مدار بسته و دزدگیر بالا برد اما قاعدتاً عدم حضور همیشگی مالک در ویلا ممکن است امنیت ویلا را تحت تأثیر قرار دهد. 2- اشتراک آب و برق و گاز : یکی از مزیت های اصلی ویلا های شهرکی نسبت به ویلاهای شخصی تأمین آب و برق و گاز است. از آنجایی که شهرک ویلایی پیش از صدور پروانه ساخت ویلا ها و پس از اخذ مجوز احداث شهرک ویلایی اشتراک آب و برق و گاز را از سازمان های مربوطه دریافت میکند، نگرانی از بابت تأمین برقکشی ساختمان نیست. اما در ویلاهای شخصی از آنجایی که خود مالک باید نسبت به اخذ مجوزها اقدام کند ممکن است تأمین اشتراک آب و برق و گاز با مشکل مواجه شود که این مسئله بر کیفیت طراحی ویلا و ارزش ملکی ویلا اثر مستقیم دارد. از معایب ویلای شهرکی میتوان به محدودیت متراژ زمین و همچنین محدودیت ارتفاعی ویلا اشاره کرد. در شمال کشور معمولاً زمین ویلاهای شهرکی 500 متر مربع قطعه بندی و دیوارچینی میشوند و همچنین ارتفاع ساخت ویلا باید متناسب با ویلا های مجاور و به صورت محدود باشد. محدودیت در ارتفاع و ابعاد زمین در اکثر مواقع ویلاهای یک شکل را در کل شهرک به وجود می آورد که عموماً خوشایند مردم نیست. در سالهای گذشته تمام ویلا های شهرک به صورت یک تیپ و یک شکل ساخته میشدند که به دلیل هزینه زیاد ساخت و عدم استقبال این نوع شهرک های ویلا منسوخ شده است. البته در حال حاضر ساخت و طراحی ویلا در شهرک های ویلایی با سلیقه و هزینه خریدار زمین صورت میگیرد که به دلیل تفاوت در سلیقه افراد و عدم رعایت سبک طراحی و تفاوت در شرایط مالی افراد، وضعیت آشفته و ناخوشایندی را به وجود آورده است . متأسفانه آشفتگی در طراحی ویلا در شهرک ویلایی مخصوصاً در شمال کشور بسیار مشاهده میشود و از این حیث مالکین شهرک ها به بحث هماهنگی در طراحی باید بیشتر دقت کنند و اجازه ساخت ویلای مدرن در کنار ویلای کلاسیک را به خریداران زمین ندهند.

آبنما محوطه

آبنما یا Fountain محوطه به دو صورت ساخت در محل و یا پیش ساخته و همچنین متناسب با بودجه کارفرما اجرا میشود. آبنما محوطه به دو فرم منظم و غیر منظم ساخته میشود. منظور از طراحی منظم آبنما شکل دهی با فرم های هندسی منظم ( Formal ) مانند دایره، بیضی و مستطیل است. در شرایطی که طراحی ویلا شامل ساختمان و محوطه سازی به صورت کلاسیک باشد بهتر است که از این نوع آبنما در محوطه ویلا استفاده شود. فواره در این نوع آبنما هم معمولاً از نوع معمولی بوده و تجهیزات پمپ فواره و خود فواره نیز به سادگی قابل تهیه و در دسترس است. همچنین اگر به دنبال ایجاد طرح خلاقانه برای محوطه ویلا باشیم بهترین فرم طراحی برای آبنما محوطه استفاده از اشکال هندسی غیر منظم (Informal ) با انحنای زیاد و با فرم آزاد است. با توجه به اینکه ساخت قالب با استفاده از مصالح سیمان برای آبنما غیر منظم پیش ساخته یکبار مصرف است از این رو هزینه اجرای آبنما با فرم هندسی غیر منظم از آبنما با فرم هندسی منظم در صورت پیش ساخته بودن بالاتر خواهد بود. برای قالب گیری آبنما با فرم هندسی نامنظم معمولاً از ورق های فایبرگلاس استفاده میشود و همچنین فواره آب در آبنما نامنظم اندکی متفاوت با فواره های معمولی است. تلفیق آب و آتش در آبنما محوطه از جذابترین و به روز طراحی های ممکن است که برای استفاده از آتش در آبنما از گاز طبیعی و یا الکل و با طراحی مهندسی استفاده میشود. آبنمای آب و آتش ( Fire Fountain ) در تضاد دو عنصر آب و آتش و به صورت پیش ساخته یکی از جذابترین المان های دکوراتیو در محوطه سازی ویلا به شمار میرود. آبنمای آب و آتش برای اولین بار در سال 1986 در دنیای معماری ساخته شد و از نمونه های موفق آبنمای آب و آتش میتوان به آبنمای پارک آب و آتش تهران اشاره کرد.

1- آبنمای محوطه ساخت در محل : در طراحی ویلا گرانقیمت و طراحی ویلا مدرن بهتر است که آبنما در محل ساخته شود. برای ساخت آبنما کوچک میتوان از مصالح بنایی مانند بلوک سیمانی و یا آجر فشاری استفاده کرد و همچنین برای ساخت آبنما های بزرگ و مخصوصاً آبنما با حوض بزرگ بهتر است که از بتن مسلح استفاده شود. نکته ای که در ساخت آبنما بسیار مهم است آببندی حوض آبنما است. برای آببندی حوض آبنما باید مانند آببندی استخر ویلا عمل کرد و از انواع روش های سنتی و نوین عایقکاری مانند ایزوگام شرق به این منظور میتوان بهره گرفت. در روش سنتی عایقکاری حوض آبنما از قیرگونی استفاده میشود. در این روش ابتدا سطح آبنما باید کاملاً صاف و یکدست باشد. به عنوان مثال اگر آبنما با بلوک سیمانی و یا آجر فشاری ساخته شده باشد باید سطح آبنما سیمانکاری شود تا سطح یکنواختی به دست بیاید سپس اقدام به عایقکاری آبنما کنیم. در مورد آبنمای بتنی به دلیل اینکه سطح کار یکدست است نیازی به سیمانکاری مجدد نیست. پس از عایقکاری مجدداً یک لایه سیمانکاری با ملات ماسه سیمان انجام خواهد گرفت و پس از آن میتوان برای هرچه زیباتر شدن آبنما از انواع کاشی استخری و یا رنگ استخری استفاده کرد. همچنین میتوان از انواع سنگ ساختمانی نیز برای پوشش نمای حوضچه آبنما مطابق با سلیقه و بودجه کارفرما بهره گرفت. فواره آبنما ( Fountain Nozzle ) در سه نوع پرتابی، ریزشی و جهنده تولید و به فروش میرسد. ارتفاع فواره نباید بیشتر از مسافت پمپ فواره تا لبه استخر باشد همچنین قطر حوض آبنما باید بیشتر از دو برابر ارتفاع فواره باشد در غیر این صورت میزان هدر رفت آب خیلی زیاد خواهد بود. آبشار کرتین ( Curtain Waterfall ) یا آبشار پرده ای یکی جدیدترین و محبوبترین انواع نازل آب در آبنما و یا استخر است. آبشار کرتین معمولاً از جنس استیل ضد زنگ و با نازل خطی ساخته میشود که در انواع آبنما مدرن محوطه استفاده میشود. آبنما کرتین به دلیل ظاهر خلاقانه و شیک و مینیمال خود یکی از بهترین انتخاب ها در محوطه ویلا است.

2- آبنمای محوطه پیش ساخته : آبنما پیش ساخته معمولاً از جنس فایبرگلاس ( Fiberglass ) و با قالبگیری و رنگ آمیزی در کارگاه ساخته میشود. در ساخت آبنما با استفاده از مصالح و درجا معمولاً از انواع بلوک ساختمانی مانند بلوک سیمانی و بلوک سفالی و یا بلوک AAC استفاده میشود. در حالی که آبنما پیش ساخته در کارگاه تولید میشود و فقط در محل پروژه نصب میشود. تنوع طراحی و سادگی در فرم دهی به فایبرگلاس استفاده از این آبنما را بسیار محبوب کرده است. همچنین قیمت تمام شده آبنما پیش ساخته در مقایسه با آبنما ساخت در محل مشتریان را برای خرید آن ترغیب میکند. آبنما پیش ساخته از سیستم سیرکولار آب و پمپ گردش آب بهره میبرد. در آبنما پیش ساخته آب به صورت درجا و با استفاده از پمپ الکتریکی سیرکوله میشود. چنانچه آبنما کوچک باشد میتوان از انواع پمپ کولر آبی و چنانچه آبنما متوسط باشد میتوان از پمپ آکواریوم و در آبنماهای بزرگ از پمپ استخری استفاده کرد. نکته ای که در مورد انتخاب پمپ آبنما باید به آن توجه کرد ظرفیت پرتاب آب پمپ است. با توجه به مشخصات پمپ الکتریکی و توان آن ظرفیت هر پمپ آبنما متفاوت است. چنانچه ظرفیت پمپ متناسب با طول شلنگ طراحی نشود قدرت پرتابی آب کم و یا زیاد خواهد بود. در شرایطی که پمپ آبنما توان کمتری نسبت به طول داشته باشد عملاً آب به بالای آبنما نمیرسد و در شرایط برعکس چنانچه قدرت آب از طول شلنگ آبنما بیشتر باشد آب با فشار زیاد به اطراف پرتاب خواهد شد و از آنجایی که آب در آبنما پیش ساخته سیستم سیرکولار دارد هدر رفت آب بالا خواهد بود. همچنین برخی از پمپ های آبنما بدون آب سریعاً میسوزند و توجه به سطح آب پیش از روشن کردن موتور آبنما بسیار مهم است. برای افزایش ایمنی از به کار بردن پمپ غیر استاندارد در آبنما باید خود داری کرد و همچنین استفاده از پمپ 12 ولت بر استفاده از پمپ 220 ولت ارجحیت دارد. رنگ آمیزی آبنما پیش ساخته معمولاً در کارگاه و با نقاشی رنگ روغن صورت میگیرد اما در صورت استفاده از رنگ های نامرغوب پس از مدتی رنگ پوسته پوسته میشود و منظره ناخوشایندی به وجود می آید. از این رو بهتر است آبنما پیش ساخته را از کارگاه های معتبر و استاندارد خرید کنید.

آبنمای سنگی

آبنمای سنگی ( Stone Fountain ) معمولاً با استفاده از سنگ تراورتن و در کارگاه ساخته میشود. سنگ تراورتن از آنجایی که در ابزار خوردن و برش ساده تر است و همچنین  قیمت پایین تری نسبت به انواع دیگر سنگ ساختمانی دارد در ساخت آبنمای سنگی بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد. آبنمای سنگی به دلیل ظاهر زیبا و طبیعی خود یکی از لوکس ترین انواع آبنما است. یکی از مشکلات اصلی آبنمای سنگی عایق کردن حوضچه آبنما است. از آنجایی که عایق کردن سنگ با استفاده از رزین مخصوص سنگ انجام میگیرد پس از مدتی رزین سنگ خاصیت خود را از دست میدهد و این امر منجر به نشت آب خواهد شد. از آنجایی که در آبنمای سنگی از دیگر انواع عایقکاری و بهترین ایزوگام مرسوم استفاده نمیشود. این نشت آب میتواند آزار دهنده باشد. در صورت نشت آب آبنمای سنگی کم باشد میتوان با استفاده از چسب سیلیکونی اقدام به درز گیری محل اتصال سنگ های حوضچه آبنما کرد. اما در شرایطی که نشت آب زیاد باشد باید مجدداً نسبت به رزین کاری سطح سنگ بپردازیم. همچنین در محوطه های بزرگ میتوان از انواع سنگ لاشه برای ساخت آبنمای محوطه استفاده کرد که اصطلاحاً به آن آبشار سنگی گفته میشود. آبشار سنگی نیز مانند انواع دیگر آبنما با پمپ کار میکند و میتوان با استفاده از انواع روش های نورپردازی و یا گل آرایی و چیدمان فضای سبز زیبایی آن را دوچندان کرد. برای نورپردازی آبنما چنانچه لامپ ها در درون آب استفاده میشوند الزاماً باید از لامپ IP68 و چنانچه لامپ ها خارج از آب اما در مجاورت آب استفاده میشوند از لامپ های IP65 استفاده کرد. همچنین استفاده از فیوز محافظ جان الزامی است. همچنین از آنجایی که احتمال دارد پس از مدتی خزه بر روی سطح آبنما محوطه رشد کند توصیه میشود از سنگ لاشه سیاه برای ساخت آبنمای سنگی محوطه استفاده کنید. سنگ های لاشه با استفاده از ملات سیمان به یکدیگر متصل میشوند و خطر ریزش سنگ نیز به حداقل میرسد.