گچکاری و گچبری

گچبری را به مجموعه عملیات ساختمانی به منظور تزئینات داخلی ساختمانی میگویند. انواع گچبری شامل گچبری سقف ، گچبری دندان موشی یا دندان خرگوشی ، طرح خط کوفی و گچبری ورساچ ، گچبری هندسی ، آرک ، گلویی ( ساده یا نور مخفی ) ، باکس نور مخفی و هالوژن ، گچبری سر ستون ، گچبری رو شومینه ، گچبری قاب آینه ، دور لوستری ، کشویی و تمسه و قاب را نام برد. هنر گچبری یکی از هنرهای وابسته به معماری است و بطور کلی تخصص افراد گچ کار و گچبر کاملاً از هم مجزاست. نورپردازی داخلی با باکس نور مخفی و هالوژن یکی از محبوبترین تزئینات گچی در گچبری سقف ساختمان است.

گچبری نورمخفی از چهار قسمت تشکیل شده است : ۱- جوشکاری میلگرد به سقف  ۲- رابیتس بندی  ۳- گچکاری  ۴- ابزار کشویی. به مجموعه این کارها اصطلاحاً نورمخفی گچبری میگویند. گچبری نورمخفی در بین گچکاران به اتوبوسی معروف است. برای میلگرد گچبری نور مخفی بهتر است از میگرد نمره ۸ آجدار استفاده شود البته از آنجایی که خم و برش میلگرد نمره ۸ سخت است بسیاری از گچکاران از میلگرد نمره ۶ استفاده میکنند. با توجه به اینکه میلگرد نمره ۶ بصورت مفتولی است و شکل پذیری آن کم است و همچنین از آنجاییکه جوش پذیری آن نیز کم است استفاده از آن برای گچبری نورمخفی خیلی توصیه نمیشود.

همچنین بهتر است که در حین ساختمان سازی ساپورت گیری از سقف و به صورت مدفون در بتن صورت گیرد اما در شرایطی که از پیش ساپورت گیری سقف انجام نشده باشد با رعایت مباحث مهندسی و نظارت مهندس میتوان ساپورت گیری را از تیرچه سقف انجام داد. به این منظور از تخریب بتن تیرچه و همچنین آمپراژ بالای دستگاه جوشکاری باید جلوگیری شود. پس از مرحله جوشکاری میلگرد مطابق طرح گچبری نورمخفی رابیتس استاندارد را با استفاده از سیم مفتول به میلگرد متصل میکنیم. بهترین نوع رابیتس برای گچبری استفاده از رابیتس ۱۳ ستونه سنگین میباشد. وزن هر برگه رابیتس سیزده ستونه حداقل باید در حدود ۸۰۰ گرم تا یک کیلوگرم باشد. استفاده از رابیتس های سبک وزن مجاز نیست زیرا در اثر بارهای شدید زلزله توان استقامت بالایی ندارند. همچنین چشمه های برگه رابیتس باید به گونه ای باشد که گچ کاملاً فضای مابین برگه ها را پر کند. برای گچکاری نورمخفی نیز باید از گچ روکار ریزدانه استفاده کرد.

در مرحله آخر مطابق با سلیقه کارفرما ابزار کشویی که اصطلاحاً به آن گلویی گفته میشود اجرا میشود. معمولاً در گچبری اتوبوسی نورمخفی دو ردیف ابزار گلویی کشیده میشود. یک ردیف ابزار گلویی مابین اتصال سقف و نورمخفی و یک ردیف ابزار گشویی در قسمت جاییکه ریسه نورمخفی قرار میگیرد. توجه به این نکته لازم است که حین گچبری نورمخفی فریم هالوژن باید جایگذاری شود. فریم هالوژن قطعه ای گالوانیزه و به شکل دایره است که با توجه به ابعاد قاب هالوژن در سقف جایگذاری میشود. با توجه به سلیقه کارفرما میتوان از فریم هالوژن به قطر  ۸ و یا ۱۰ سانتیمتری استفاده کرد.

سیستم سازه ای گچبری سقف نیازمند عملیات جوشکاری میلگرد به سقف، ساخت شبکه میلگردی، رابیتس بندی و برقکشی است. همچنین کاربرد ابزار مخصوص گچبری متناسب با طرح مدرن و به روز جلوه خاصی به باکس نور مخفی و هالوژن میدهد. در مورد گچبری سقف آشپزخانه باید به دو نکته توجه کرد. اول اینکه اگر ارتفاع گچبری سقف آشپزخانه خیلی زیاد باشد فضای بالای کابینت آشپزخانه خیلی کم میشود. این مورد مخصوصاً برای کابینت ممبران بسیار مهم است. زیرا بالای کابینت ممبران تاج دارد و اگر فاصله کم باشد نمای زیبایی نخواهد داشت. دوم اینکه گچبری سقف آشپزخانه باید به گونه ای باشد که مشکلی در روشنایی فضای آشپزخانه ایجاد نشود. به این منظور باید پیش از طراحی گچبری آشپزخانه نسبت به قرارگیری محل لوستر سقفی و تجهیزات نورپردازی اقدام شود.

گچبری دور لوستری به دو شیوه گچبری در محل و گچبری پیش ساخته صورت میگیرد. مسلماً گچبری پیش ساخته ارزانتر است. قالب گچبری پیش ساخته در کارگاه ساخته میشود سپس گچبری پیش ساخته در محل و به وسیله میخ و مقداری گچ در محل مورد نظر نصب میشود. گچبری پیش ساخته کثیف کاری کمتری دارد و همچنین میتوان انواع طرح پیچیده را قالبگیری کرد. در بسیاری از گچبری های پیچیده منازل از گچبری پیش ساخته استفاده میشود. گچبری پیش ساخته معمولاً به عنوان دور لوستری و یا به عنوان کنجی و قاب در ساختمان ها کاربرد دارد.