گچکاری ساختمان و گچبری ساختمان ، سفیدکاری ، آرک گچی ، دور لوستری ، نور مخفی گچ کاری
مهندس صادقی
کارشناس ارشد عمران - سازه
عضو نظام مهندسی تهران
19 سال سابقه اجرایی
گچکاری
گچکاری ساختمان به مجموعه عملیات ساختمانی جهت سفیدکاری سطوح دیوارهای خام، شمشه گیری دیوارها و لبه ها و دور پنجره ها، شاقول و تراز کردن دیوارها، گونیا کردن کنج ها و زیرسازی دیوارها جهت آماده سازی سطوح برای اجرای کاغذ دیواری یا دیوارپوش یا نقاشی ساختمان میگویند. گچکاری دیوار ساختمان به دو دسته کلی زیرکار و روکار تقسیم میشود.
1- زیرکار گچکاری به لایه ای اطلاق میشود که مستقیماً بر روی دیوار سفالی یا سیمانی کشیده میشود. برای لایه زیرکار بهتر است از مخلوط گچ و خاک استفاده شود. مخلوط گچ و خاک از ترک خوردن لایه نهایی پس از اتمام کار جلوگیری میکند. برای این منظور از مخلوط خاک رس و گچ زیرکار که معمولاً قیمت کمتری دارد استفاده میشود. لازم است که استاد گچکار لایه زیرکار و مخلوط گچ و خاک را تا حد امکان شمشه کند تا از افزایش ضخامت لایه روکار جلوگیری شود.
2- روکار گچکاری به لایه پرداخت نهایی گچکاری اطلاق میشود که معمولاً ضخامت آن در حد 2 سانتیمتر است. گچ مورد استفاده در لایه روکار گچکاری باید بسیار دانه ریز باشد تا تا سطح نهایی بسیار یکدست به نظر برسد. همچنین شمشه گیری و گونیا کردن کنج ها باید به نحوی باشد که از هرگونه تاب و موج در دیوار و سقف جلوگیری شود.
گچکاری سقف ساختمان فقط از لایه نهایی تشکیل شده است و بهتر است که از لایه گچ و خاک برای گچکاری سقف استفاده نشود. استفاده از مخلوط گچ و خاک به دلیل چسبندگی کم بین خاک رس و یونولیت سقف و وزن سنگین آن در مواقع زلزله بسیار خطرناک است. در این شرایط بهتر است تنها از گچ ساختمانی برای گچکاری سقف استفاده شود. همچنین با توجه به اینکه معمولاً در سقف گچبری نیز انجام میشود بهتر تا جای امکان از گچ مناسب و گران قیمت استفاده شود. گچ متین یکی از بهترین انواع گچ ساختمانی است که به دلیل ریزدانه بودن هم در روکار و هم زیرکار استفاده میشود. گچ متین را میتوان برای موارد گچبری نیز استفاده کرد زیرا با توجه به زمان گیرش مناسب این گچ استفاده از آن توصیه میشود. چسبندگی گچ ریزدانه با یونولیت به خوبی انجام میشود. همچنین از آنجایی که استادکار گچکار از شمشه کوتاه برای تراز کردن سقف استفاده میکند، بهتر است کارفرما نسبت به تهیه تخته و بشکه و چوب بست اقدام کند تا چند استادکار و از زوایای مختلف نسبت به شمشه گیری اقدام کنند. همچنین استفاده از ریسمان بنایی و یا لیزر میتواند به تراز شدن نهایی سقف بسیار کمک کند.
نسبت اختلاط گچ و آب متناسب با محل استفاده از گچ متغیر است. در صورتیکه آب گچ سمنان زیاد باشد پس از اجرای گچکاری مخصوصاً بر روی سطوح آجری و سفالی و سیمانی مانند تیر و ستون بتنی احتمال پس رفتن گچ هست. پس رفتن گچ به حالتی گفته میشود که در آن آب مخلوط گچکاری به سرعت تبخیر میشود و مجموعه ای از برآمدگی ها و فرو رفتگی ها در سطح نهایی آشکار میشود. برای رفع این مشکل یا باید اقدام به گچکاری مجدد شود و یا میتوان از بتونه کناف استفاده کرد. اکثر گچکاران غیر حرفه ای جهت سهولت کار با گچ از مقداری بیش از حد آب استفاده میکنند که پس از اتمام کار، ترک های ناشی از تبخیر آب در سطح دیوار ایجاد میشود. گچ به دلیل داشتن خاصیت شکل‌پذیری، چسبندگی، رنگ مطلوب، کاربرد آسان، فراوانی و ارزانی کاربرد زیادی در صنعت ساختمان دارد.
ایراد اصلی گچ، ضعف شدید در مواجهه با آب است. این مسئله چه در شرایط گچکاری و چه در شرایط استفاده از دیوار گچی پیش ساخته بسیار حائز اهمیت است و تا حد امکان از تماس آب به گچ باید جلوگیری کرد. نشتی داخلی آب لوله ها به سرعت باعث پوسیدگی، طبله کردن و پوسته شدن رنگ دیوار میشود. برای رفع این مشکل تنها راه حل اصولی تخریب ناحیه پوسیده و تجدید گچکاری موضعی میباشد. در اینگونه موارد چنانچه سطح گچ قدیمی به خوبی خراشیده نشود پیوستگی بین گچ قدیم و جدید صورت نمیگیرد و پس از مدتی گچ جدید در محل پیوستگی ترک خواهد خورد. در صورتیکه در ناحیه ترمیم یافته از کاغذ دیواری استفاده شود، کاغذ دیواری از هم گسسته خواهد شد.
همچنین پس از سفیدکاری دیوار چنانچه جهت پرداخت سطح گچ از ماله پلاستیکی استفاده شود سطح گچ بسیار صاف و صیقلی خواهد شد و زیبایی دوچندانی به کار میبخشد. همچنین استفاده از ماله پلاستیکی از ایجاد موج در دیوار پس از اتمام عملیات گچکاری ساختمان جلوگیری میکند. استادکار گچکار باید از ماله و شمشه کاملاً سالم باید استفاده کند. همچنین برای کروم بندی دیوارها حتماً باید شمشه بلند استفاده شود و شمشه با استفاده از شاقول کاملاً تراز باشد. مقدار گچ ساخته شده در هر اسلامبولی باید به قدر نیاز باشد و از گچ خشک شده و آب زدن مجدد به آن باید خودداری کرد.
گچبری
گچبری را به مجموعه عملیات ساختمانی به منظور تزئینات داخلی ساختمانی میگویند. انواع گچبری شامل گچبری سقف ، گچبری دندان موشی یا دندان خرگوشی ، طرح خط کوفی و گچبری ورساچ ، گچبری هندسی ، آرک ، گلویی ( ساده یا نور مخفی ) ، باکس نور مخفی و هالوژن ، گچبری سر ستون ، گچبری رو شومینه ، گچبری قاب آینه ، دور لوستری ، کشویی و تمسه و قاب را نام برد. هنر گچبری یکی از هنرهای وابسته به معماری است و بطور کلی تخصص افراد گچ کار و گچبر کاملاً از هم مجزاست. نورپردازی داخلی با باکس نور مخفی و هالوژن یکی از محبوبترین تزئینات گچی در گچبری سقف ساختمان است.
گچبری نور مخفی از چهار قسمت تشکیل شده است : 1- جوشکاری میلگرد به سقف 2- رابیتس بندی 3- گچکاری 4- ابزار کشویی. به مجموعه این کارها اصطلاحاً نور مخفی گچبری میگویند. گچبری نور مخفی در بین گچکاران به اتوبوسی معروف است. برای میلگرد گچبری نور مخفی بهتر است از میلگرد سایز 8 آجدار استفاده شود البته از آنجایی که خم و برش میلگرد نمره 8 سخت است بسیاری از گچکاران از میلگرد نمره 6 استفاده میکنند. با توجه به اینکه میلگرد نمره 6 بصورت مفتولی است و شکل پذیری آن کم است و همچنین از آنجایی که جوش پذیری آن نیز کم است استفاده از آن برای گچبری نور مخفی خیلی توصیه نمیشود.
همچنین بهتر است که در حین ساختمان سازی ساپورت گیری از سقف و به صورت مدفون در بتن صورت گیرد اما در شرایطی که از پیش ساپورت گیری سقف انجام نشده باشد با رعایت مباحث مهندسی و نظارت مهندس میتوان ساپورت گیری را از تیرچه سقف انجام داد. به این منظور از تخریب بتن تیرچه و همچنین آمپراژ بالای دستگاه جوشکاری باید جلوگیری شود. پس از مرحله جوشکاری میلگرد مطابق طرح گچبری نور مخفی رابیتس استاندارد را با استفاده از سیم مفتول به میلگرد متصل میکنیم. بهترین نوع رابیتس برای گچبری استفاده از رابیتس 13 ستون سنگین میباشد. وزن هر برگه رابیتس سیزده ستون حداقل باید در حدود 800 گرم تا یک کیلوگرم باشد. استفاده از رابیتس های سبک وزن مجاز نیست زیرا در اثر بارهای شدید زلزله توان استقامت بالایی ندارند. همچنین چشمه های برگه رابیتس باید به گونه ای باشد که گچ کاملاً فضای مابین برگه ها را پر کند. برای گچکاری نور مخفی نیز باید از گچ روکار ریزدانه استفاده کرد.
در مرحله آخر مطابق با سلیقه کارفرما ابزار کشویی که اصطلاحاً به آن گلویی گفته میشود اجرا میشود. معمولاً در گچبری اتوبوسی نور مخفی دو ردیف ابزار گلویی کشیده میشود. یک ردیف ابزار گلویی مابین اتصال سقف و نور مخفی و یک ردیف ابزار کشویی در قسمت جایی که ریسه نور مخفی قرار میگیرد. توجه به این نکته لازم است که حین گچبری نور مخفی فریم هالوژن باید جایگذاری شود. فریم هالوژن قطعه ای گالوانیزه و به شکل دایره است که با توجه به ابعاد قاب هالوژن در سقف جایگذاری میشود. با توجه به سلیقه کارفرما میتوان از فریم هالوژن به قطر 8 و یا 10 سانتیمتری استفاده کرد.
سیستم سازه ای گچبری سقف نیازمند عملیات جوشکاری میلگرد به سقف، ساخت شبکه میلگردی، رابیتس بندی و برقکشی است. همچنین کاربرد ابزار مخصوص گچبری متناسب با طرح مدرن و به روز جلوه خاصی به باکس نور مخفی و هالوژن میدهد. در مورد گچبری سقف آشپزخانه باید به دو نکته توجه کرد. اول اینکه اگر ارتفاع گچبری سقف آشپزخانه خیلی زیاد باشد فضای بالای کابینت آشپزخانه خیلی کم میشود. این مورد مخصوصاً برای کابینت ممبران بسیار مهم است. زیرا بالای کابینت ممبران تاج دارد و اگر فاصله کم باشد نمای زیبایی نخواهد داشت. دوم اینکه گچبری سقف آشپزخانه باید به گونه ای باشد که مشکلی در روشنایی فضای آشپزخانه ایجاد نشود. به این منظور باید پیش از طراحی گچبری آشپزخانه نسبت به قرارگیری محل لوستر سقفی و تجهیزات نورپردازی اقدام شود. با توجه به مطالب گفته شده قیمت تمام شده گچبری و نور مخفی به قیمت میلگرد 16 و قیمت رابیتس و قیمت گچ و اجرت کار بستگی دارد. با توجه به اینکه قیمت میلگرد و قیمت رابیتس متغیر است با توجه به قیمت روز نسبت به برآورد قیمت گچبری باید اقدام شود. گچبری دور لوستری به دو شیوه گچبری در محل و گچبری پیش ساخته صورت میگیرد. مسلماً گچبری پیش ساخته ارزانتر است. قالب گچبری پیش ساخته در کارگاه ساخته میشود سپس گچبری پیش ساخته در محل و به وسیله میخ و مقداری گچ در محل مورد نظر نصب میشود. گچبری پیش ساخته کثیف کاری کمتری دارد و همچنین میتوان انواع طرح پیچیده را قالبگیری کرد. در بسیاری از گچبری های پیچیده منازل از گچبری پیش ساخته استفاده میشود. گچبری پیش ساخته معمولاً به عنوان دور لوستری و یا به عنوان کنجی و قاب در ساختمان ها کاربرد دارد.
دایره با رابیتس چه جوری با گچ دایره در بیاورم؟
سلام.. لطفاً برای مشاوره بیشتر از طریق پیامرسان واتساپ با ما در تماس باشید.
شماره واتساپ مهندس صادقی : 09121022495
سلام .وقت بخیر. آیا در ساختمانهای بتونی که دورتادور آویز بتونی وجود دارد و باید شمشه گیری شود،قیمتش جدا محاسبه میشود به متراژ طول ،وهم قیمت سفید سقف و دیوار است. یا اینکه با سقف متر میشود؟
سلام.. لطفاً برای مشاوره بیشتر از طریق پیامرسان واتساپ با ما در تماس باشید.
شماره واتساپ مهندس صادقی : 09121022495
سلام روی قسمت های نبشی کشی که ضدزنگ میزنن، قبل از گچکاری تور مرغی میزنن؟یا میشه بجای رنگ ضدزنگ سیمان سفیدم زد؟و با سیمان نیاز به تورمرغی دیگه نیست؟
برای گچکاری بر روی سطوحی مانند نبشی و فولاد با توجه به اینکه قطعات امکان چسبندگی بین گچ و فولاد برقرار نیست از این رو از رابیتس یا توری مرغی استفاده میشود. بهتر است از رابیتس گالوانیزه درجه یک در این موارد استفاده کنید تا زنگ زدگی به حداقل برسد. همچنین در صورت زنگ زدگی آسیب جدی به نبشی فولادی وارد نمیشود و با نقاشی میتوان قسمت های زنگ زده را پوشش داد. در صورتی که عضو فولادی از اجزای سازه ای ساختمان باشد باید الزاماً از پوشش ضد زنگ استفاده شود.
مهندس راهنمای هاتون خوب بود ولی یک سری از توضیحات ناقص بود ببخشسد اونم اینه که ترک خوردن گچ در ساختمان دودلیل دارد یا گچ کم مایه کار کردن یا نشست ساختمان چون هر ساختمان تا یکی دوسال نشست میکند و رو کار را بعد از چند ماه بزنیم خیلی بهتر است و اینکه برای اتوبوسی الان گچ کار ها اغلب با یونولیت هم انجام میدن از جمله خود من که دیگه لازم نیست پول میلگرد و راویز واین وسایل رو داد و برای پنجاه متر اتوبوسی پانصد هزار تومان فقط یونولیت میخرید کافیه
سلام.. بله صحبت شما کاملاً درست است. از اینکه اطلاعات و تجربیات خودتان را با ما در میان گذاشتید سپاسگزارم.
سلام جناب مهندس
آیا استفاده از بلوک سبک در دیوار باعث ترک خوردگی گچ کاری در آینده میشود؟
سپاسگزارم
بله.. در مواردی که از بلوک سیمانی سبک برای ساخت دیوار استفاده کنید به دلیل فشردگی ناشی از افزایش وزن تیغه احتمالاً منجر به ترک خوردگی در گچکاری ساختمان میشود. در صورت امکان بلوک سبک استاندارد استفاده کنید و اگر به صورت تخصصی بخواهم بگویم از بلوک سبک با پوکه معدنی استفاده نکنید و بهتر است که از بلوک سبک با پوکه صنعتی لیکا ( Leca ) استفاده شود. همچنین در زمان گچکاری لایه گچ و خاک پر مایه و کم آب باشد تا از ترک خوردگی احتمالی جلوگیری شود. همچنین فاصله مابین لایه گچ و خاک و گچکاری نهایی باید حداقل 20 روز باشد تا لایه گچ و خاک کاملاً خشک شود و ترک های آن عیان شود تا در صورت لزوم نسبت به رفع آن اقدام شود.
سلام جناب مهندس
علت ترک خوردگی در گچ پس از گچکاری چیست؟
سلام.. علت اصلی ترک خوردن گچ پس از گچکاری فرصت ندادن به خشک شدن سفیدکاری است. از آنجایی که سفیدکاری با استفاده از گچ کم مایه ساخته میشود تا گچکار فرصت کافی برای سفیدکاری داشته باشد و اصطلاحاً گچ زود سفت نشود در صورتی که به سفیدکاری فرصت خشک شدن ندهیم احتمالاً پس از گچکاری رویه ترک خواهد خورد. در فصل تابستان حداقل یک ماه و در فصل زمستان حداقل دو ماه باید به سفیدکاری زمان بدهیم تا هرگونه ترک خوردگی و یا تو کشیدن گچ در این فاصله زمانی خودش را نشان دهد. در صورتی که این فاصله زمانی مابین سفیدکاری و گچ رویه در نظر گرفته نشود نقاشی ساختمان با هزینه بیشتری به دلیل بتونه کشی زیاد انجام خواهد شد و اصطلاحاً گچکاری دوبند خواهد شد که کار نقاش را سخت خواهد کرد. همچنین اگر قرار است بعداً کاغذ دیواری نصب شود زیرسازی کاغذ دیواری هزینه اضافی را به کارفرما تحمیل خواهد کرد و گچ دیوار به دلیل توکشیدن و ترک خوردن لیسه ای نخواهد شد و برای زیرسازی باید کاملاً دیوار مجدداً بتونه شود. مسلماً اجرت و جنس بتونه هزینه ها را برای کارفرما افزایش خواهد داد.
سلام جناب مهندس
هر کیسه گچ برای چند متر مربع گچکاری مناسب هست؟
لطفاً راجع به محاسبات تعداد کیسه گچ توضیح دهید.
با تشکر
سلام.. هر کیسه گچ 40 کیلوگرمی مخصوص سفیدکاری میتوان حدود 10 تا 12 متر مربع دیوار را گچکاری کرد. همچنین با هر کیسه 40 کیلوگرمی مخصوص گچ و خاک میتوان 2.5 تا 3 متر مربع دیوار را گچ و خاک کرد. توصیه ما استفاده از گچ سوپر متین برای سفیدکاری دیوار و همچنین گچ و خاک کیمیا برای پوشش گچ و خاک دیوار است. در فضول گرم سال بهتر است مخلوط آب و گچ پر آب باشد و در فصول سرد سال بهتر است که مخلوط آب و گچ حالت عسلی داشته باشد. در صورتی که مخلوط آب و گچ بر روی دیوار سیمانی کشیده میشود بهتر است مخلوط پر آب باشد و در صورت ترک خوردن یا تو کشیدن گچ بهتر است که لایه جدیدی از گچکاری مجدداً کشیده شود.
با سلام و خسته نباشید جناب مهندس
چه عواملی باعث ایجاد ترک در گچکاری میشود؟
سلام.. ترک در گچکاری معمولاٌ به دلیل اجرا نکردن گچ و خاک در زیر کار بوجود می آید. در شرایطی که در پروژه امکان استفاده از مخلوط گچ و خاک نباشد و کچکاری فقط با استفاده از گچ قرار است انجام شود. حتماً پس از پایان کار باید از بتونه کناف برای رویه کار استفاده شود. البته در شرایطی که زیر کار گچکاری سیمان شده است بهتر از مخلوط کچ و خاک استفاده کنید زیرا احتمال ترک خوردن خیلی بالا میرود. همچنین در صورتیکه گچکار برای راحتی کار از آب زیاد در مخلوط گچ استفاده کند پس از خشک شدن و گرفتن گچ یا سطح رویه ترک میخورد و یا اصطلاحاً گچ به داخل کشیده میشود. در این شرایط باید از مخلوط عسلی استفاده کرد.
خسته نباشید
هزینه گچ کاری هال و پذیرایی را میخواهم بدانم. نورمخفی میخواهم و هالوژن هم داشته باشد
سلام..گچکاری نور مخفی هال و پذیرایی با استفاده از میلگرد و رابیتس انجام میشود. ابتدا میلگرد آجدار نمره 8 و یا 10 به سقف از طریق جوشکاری به میلگردهای تیرچه بلوک متصل میشوند سپس رابیتس مطابق با شکل و طرح دلخواه شما به سبکه میلگردها بسته میشوند. پس از آن مرحله گچ کاری و در نهایت مرحله ابزار زنی لبه ها صورت میگیرد. قیمت گچکاری نور مخفی معمولاً به صورت متر طول و با دو ردیف ابزار اعلام میشود و هزینه اجناس مصرفی اعم از میلگرد و رابیتس و سیم مفتول و الکترود به صورت فاکتوری خواهد بود. برای استعلام قیمت هر متر طول از گچکاری نور مخفی لطفاً با شماره های فروشگاه تمای بگیرید و یا از طریق واتساپ با ما در ارتباط باشید.