تخریب ساختمان

تخریب ساختمان

تخریب ساختمان در بسیاری از موارد اولین قدم در اجرای یک پروژه ساختمانی است. کارفرمایان برای اصلاح نقشه و تغییر دکوراسیون دست به تخریب ساختمان میزنند. تخریب ساختمان به طور کلی شامل تخریب دیوار ، تخریب سقف و تخریب کف میشود. همچنین در برخی موارد شامل تخریب کلی ساختمان به منظور ساخت ساختمان جدید است.  ذکر این نکته الزامی است که هرگونه تخریب ساختمان به منظور اصلاح نقشه طراحی داخلی نیازمند مجوزهای لازم از شهرداری منطقه است. عمدتاً برای نوسازی ساختمان های قدیمی و یا بازسازی ساختمان نیاز به تخریب ساختمان به طور کلی و یا جزئی است. هدف از تخریب ساختمان برداشتن قسمت هایی از سازه است که نیاز به بهسازی دارند. توجه به اصول ایمنی حین تخریب مهمترین عاملی هست که هم کارفرما و هم پیمانکار باید به آن دقت کنند. در صورتی که اصول ایمنی حین تخریب ساختمان در نظر گرفته نشود جدا از خسارت های مالی ممکن است تخریب ساختمان منجر به خسارت های جانی شود که قطعاً جبران پذیر نیست و پای کارفرما و پیمانکار را به مراجع قضایی باز خواهد کرد. متأسفانه بسیاری از کارفرمایان بوده اند که به دلیل کاهش هزینه ها از افراد غیر متخصص و یا اصطلاحاً کارگر میدانی استفاده کرده اند و امروز به دلیل خسارت های جانی مجبور به پرداخت دیه های سنگین شده اند. رعایت اصول ایمنی و همچنین نحوه تخریب ساختمان حتی برای تخریب یک دیوار ساده و یا حتی تخریب شومینه نیازمند دانش مهندسی است و در صورتی که این دانش وجود نداشته باشد ایجاد خسارت تقریباً قطعی است. باید در نظر داشت که استفاده از یک مهندس باتجربه و آشنا به زیر و بم ساختمان در تخریب ساختمان اصل اول در کاهش هزینه های بعدی است. رعایت نکات ایمنی در تخریب ساختمان مهمترین بخش کار را تشکیل میدهد. همچنین استفاده از استادکاران ماهر تخریب ساختمان و کارگران باتجربه و آموزش دیده میتواند از بروز حوادث خطرناک جلوگیری کند. به عنوان یک توصیه همواره استفاده از شرکت های پیمانکاری معتبر و مهندسی از بروز حوادثی جبران ناپذیر جانی و مالی جلوگیری میکند. همچنین نظارت یک مهندس آشنا به زیر و بم ساختمان و با تجربه میتواند خیال کارفرما را از اجرای صحیح و بی دردسر تخریب ساختمان راحت کند.

قیمت تخریب ساختمان

مهمترین عامل تعیین قیمت تخریب ساختمان حجم پروژه است. تخریب بیشتر یعنی نیروی کار بیشتر و حمل نخاله ساختمانی بیشتر و در نتیجه قیمت بالاتر. همچنین سختی کار مستقیماً بر روی قیمت تخریب ساختمان اثرگذار است. به عنوان مثال تخریب سقف رابیتس بندی شده و گچ کاری شده بسیار سختتر از تخریب کف پارکت لمینت است. در صورتی تخریب ساختمان به صورت عمده باشد یعنی کل ساختمان باید تخریب بشود معمولاً قیمت تخریب ساختمان بصورت حجم ساختمان و بر اساس مترمکعب تعیین میشود. در این حالت از حاصلضرب طول و عرض و ارتفاع ساختمان قیمت تخریب ساختمان تعین میشود. در حالت تخریب جزئی ساختمان یا اصطلاحاً تخریب داخلی ساختمان عواملی که در تعیین قیمت دخیل هستند را به طور خلاصه ذکر می‌کنیم : 1- میزان تخریب ساختمان  2- واحد در طبقه چندم ساختمان قرار دارد و اینکه امکان استفاده از بالابر هیدرولیکی هست یا نه  3- کدام قسمت از ساختمان قرار است تخریب شود به عنوان مثال تخریب دیوار و یا تخریب سقف  4- جنس نخاله ساختمانی سبک است و یا سنگین به عنوان مثال تخریب دیوار دو طرف دوغاب سیمان قیمت بالاتری نسبت به تخریب دیوار گچی دارد.

مراحل تخریب ساختمان

1- گرفتن پروانه ساخت از شهرداری و همچنین اخذ تأییدیه های مربوط

2- ایجاد محوطه کارگاهی ایمن برای عابران مطابق با مبحث دوازدهم مقررات ملی ساختمان

3- هماهنگی و اخذ تأییدیه از اداره گاز ، اداره آب و فاضلاب و اداره برق برای قطع انشعاب پیش از تخریب

4- تخلیه کامل وسایل داخل ساختمان مانند کابینت آشپزخانه ، کولر گازی ، چراغ ها و خلاصه هر چیز که قابلیت استفاده مجدد و یا فروش به صورت دست دوم دارد.

5- جداسازی چهارچوب در و پنجره و همچنین درآوردن شیشه پنجره و خارج سازی آن از محوطه کارگاه

6- بیرون کشیدن سیم های ساختمان و خارج سازی لوله های گاز و آب و هر آنچه که قابلیت فروش به صورت ضایعات دارد

7- تشخیص سیستم سازه ای ساختمان توسط کارشناس و تعیین روش تخریب ساختمان. در ایران سه نوع سیستم سازه ای داریم : 1- ساختمان بنایی با دیوار باربر  2- ساختمان با اسکلت فلزی  3- ساختمان با اسکلت بتنی  در زیر روش تخریب هرکدام مشخص شده است:

الف – ساختمان بنایی با دیوار باربر : در این نوع سیستم سازه ای ابتدا سقف ساختمان از بالاترین طبقه شروع به تخریب میشود سپس نوبت دیوارها خواهد بود. همچنین در حین تخریب باید حتماً از شمع استفاده شود.

ب – ساختمان با اسکلت فلزی : در این نوع سیستم سازه ای با توجه به نوع سقف که طاق ضربی باشد و یا تیرچه بلوک ابتدا دیوارها تخریب میشود و سپس از بالاترین طبقه شروع به تخریب میکنیم. فقط باید توجه داشت که تیرآهن را تا حد امکان سالم درآورد زیرا بعداً به عنوان سازه نگهبان از آن استفاده کنیم و یا به صورت ضایعات بفروشید. برای سالم در آوردن تیرآهن ها بهتر است از دستگاه هوا برش استفاده کنیم.

ج – ساختمان با اسکلت بتنی : در این نوع سیستم سازه ای هم مشابه ساختمان با اسکلت فلزی ابتدا دیوارها را تخریب می‌کنیم و سپس سقف طبقات از بالاترین طبقه شروع به تخریب میشود. برای تخریب ایمن تر بهتر است از چکش هیلتی استفاده شود.

8- پر کردن چاه فاضلاب با استفاده از شفته آهکی. توجه داشته باشید که پر کردن چاه با نخاله ساختمانی کار بسیار اشتباهی است و ممکن است منجر به نشست ساختمان در آینده شود.

9- در ساختمان های با دیوار آجری تا جایی که که امکان دارد آجرها سالم دربیایند زیرا بعداً قابل استفاده هستند و در صورتی که به صورت نخاله ساختمانی دور بریزید بعداً مجبور خواهید شد همان آجر را بخرید.

10- تخلیه نخاله کارگاه ساختمانی به تناوب به صورتی که از انباشته شدن آن و ایجاد مزاحمت برای همسایه ها جلوگیری شود. در غیر اینصورت همسایه ها حق شکایت دارند و امکان دارد که از ادامه عملیات جلوگیری شود.

تخریب دیوار

اولین قدم در بازسازی منزل احتمال تخریب دیوار و یا جابجایی آن است. با توجه به اینکه در طراحی مدرن منازل امروزه از حداقل ممکن دیوار استفاده میشود با برداشتن دیوارهای موجود منجر به بازتر کردن فضا و همچنین افزایش روشنایی منزل میشود. با توجه به نوع دیوار تخریب آن متفاوت است. به عنوان مثال برای تخریب دیوار سفال و یا بلوک سیمانی و یا بلوک هبلکس از پتک استفاده میشود اما برای تخریب دیوار دوغابی باید از چکش تخریب و یا هیلتی استفاده کرد. روش تخریب دیوار به اینصورت است که ابتدا در تراز بالاتر شروع به تخریب می‌کنیم چنانچه از پایین دیوار شروع به تخریب کنیم احتمال واژگونی دیوار بسیار زیاد است که میتواند منجر به صدمات جانی شود. همچنین در حین تخریب دیوار باید سریع نخاله ها از پای دیوار خالی شود در غیر اینصورت روند تخریب دیوار متوقف میشود. برای حمل نخاله های تخریب دیوار معمولاً از گونی نانوایی استفاده میشود. با توجه به اینکه کار تخریب ساختمان مخصوصاً تخریب دیوار یک کار بسیار تخصصی است استفاده از افراد ناآگاه یا به تعبیری کارگر ساده میتواند اثرات جبران ناپذیر مالی و جانی به همراه داشته باشد. از این رو استفاده از پیمانکاران آموزش دیده میتواند خطرات ناشی از تخریب دیوار دیوار را به صفر برساند. در تخریب دیوار ساختمان های قدیمی از آنجایی که ممکن است دیوار باربر باشد حتماً پیش از تخریب با یک کارشناس سازه مشورت کنید. دیوار باربر دیواری است که در ساختمانهای قدیمی حکم ستون سازه را دارد و وزن طبقه بالا را تحمل میکند. در نتیجه تخریب اشتباهی دیوار باربر منجر به تخریب سقف طبقه بالا خواهد شد و احتمال تخریب کلی ساختمان بسیار بالا خواهد بود. به منظور تخریب دیوار باربر حتماً باید از ستون موقت که اصطلاحاً به آن شمع گفته میشود با رعایت اصول سازه ای استفاده کرد.

قیمت تخریب دیوار

بدون شک مهمترین عامل در تعیین قیمت تخریب دیوار ساختمان جنس دیوار است. به عنوان مثال دیوار پشت کابینت عموماً از جنس کاشی است و معمولاً در ساختمان های قدیمی کاشی بین کابینتی به روش دوغابی و سیمانی اجرا میشود از این رو کار تخریب آن بسیار مشکلتر از تخریب دیوار با تیغه سفالی یا آجری است و همچنین نخاله ناشی از تخریب دیوار هم سنگین تز و حجیم تر است در نتیجه قیمت تخریب دیوار آشپزخانه یا دیوار دستشویی و حمام گرانتر از تخریب دیوار تیغه بین اتاق است. همچنین قیمت تخریب دیوار با بلوک سفالی و سیمانی و یا بلوک AAC به نسبت ارزانتر از دیوار آجری است به این دلیل که وزن نخاله ایجاد شده در دیوار آجری به مراتب بیشتر از دیوار با بلوک سفالی یا سیمانی است. با توجه به افزایش وزن نخاله ها متناسباً هزینه جابجایی در طبقات و حمل نخاله با ماشین بالاتر میرود. با توجه به این توضیحات پر واضح است که قیمت تخریب دیوار دو طرف دوغاب گرانترین حالت ممکن است. همچنین از آنجایی که تخریب دیوار کاذب مانند دیوار کناف بسیار ساده به نظر میرسد اما تخریب غیر اصولی آن میتواند منجر به خسارت به سقف یا کف ساختمان شود. همچنین برای تخریب دیوار پارتیشن ام دی اف بهترین راه باز کردن پیچ و مهره مابین پارتیشن هاست. پارتیشن ام دی اف به صورت پازلی در یکدیگر قرار گرفته اند که برای باز کردن آن نیاز به مهارت خاصی است.

تخریب کف ساختمان

در تخریب کف ساختمان از آنجایی که کف اکثر ساختمانهای قدیمی در ایران طاق ضربی میباشد تخریب کف غیر کارشناسی و غیر اصولی و به دست افراد نا آگاه منجر به عدم پایداری کف شده و پس از کف سازی مجدد (بارگذاری مجدد) منجر به تخریب کلی سقف و صدمات جبران ناپذیر به کف ساختمان و سقف طبقه پایینی خواهد شد. البته این مورد در مورد تخریب کناف به این صورت نیست و سقف کاذب به این صورت نیست. متاسفانه بسیاری از کارفرمایان فقط به دلیل هزینه کمتر کار را به افراد غیر متخصص میسپارند و پس از بروز مشکلات متحمل ضرر و زیان مالی و جانی بسیار سنگین میشوند. یکی از نکاتی که در تخریب کف ساختمان باید در نظر داشت این است که در صورتی که لایه ملات ماسه سیمان به درستی برداشته نشود تراز کف به هم میخورد که در مراحل بعدی باید کف را مجدداً تراز کرد. تراز مجدد کف مشمول هزینه بنایی بوده و از این رو ممکن است بار مالی را به کارفرما وارد کند. برای تراز کردن کف ساختمان میتوان از شیلنگ تراز و یا دستگاه تراز لیزری استفاده کرد. کفپوش کف ساختمان های ایران عمدتاً سنگ ساختمانی 2 سانتی است و لایه ای 5 سانتی از ملات ماسه سیمان نیز زیر آن قرار دارد. یکی از مسائلی که در تخریب کف ساختمان باد به آن توجه کرد این است که از آنجایی که وزن نخاله ساختمانی در این حالت بسیار بالا میرود به نسبت هزینه حمل نخاله ها در طبقات نیز بالاتر میرود. همچنین از آنجایی که برای تخریب کف ساختمان از دستگاه چکش برقی و یا هیلتی استفاده میشود سروصدای تولید شده برای همسایگان ممکن است ایجاد مزاحمت کند. از این رو کسب اجازه از همسایگان پیش از تخریب کف به نوعی احترام به حقوق آنها است.

حمل نخاله ساختمانی

همچنین از آنجایی که تجمع نخاله ساختمانی ناشی از تخریب دیوار و تخریب کف در معابر عمومی شهری پیگرد قضایی دارد و ممکن است منجر به تعلیق جواز بازسازی از سوی شهرداری شود حمل نخاله ساختمانی به مراکز مجاز در اسرع وقت توسط کارگران ماهر به صورتی که منجر به آزار و اذیت و ضرر و زیان به دیگر همسایگان نشود از مهمترین بخش های تخریب میباشد. در صورتی که در حمل و نقل نخاله ساختمانی هر یک از همسایگان متحمل ضرر و زیان شود کارفرما باید جوابگوی مراجع انتظامی باشد.

برای حمل نخاله ساختمانی از نیسان و یا خاور استفاده میشود. ظرفیت نیسان وانت در حدود 50 گونی نخاله است و ظرفیت خاور در حدود 90 گونی نخاله است. همچنین با توجه به جنس نخاله های ساختمانی ممکن است تعداد ظرفیت نیسان و خاور متفاوت باشد. به عنوان مثال در صورتی که نخاله گچ و بلوک سیمانی باشد میتوان بار بیشتری زد اما در صورتی که نخاله تکه هایی سیمانی باشد بار کمتری را میتوان به ماشین زد. همچنین باید در نظر داشت که هزینه هر سرویس ماشین خاور برای حمل نخاله 1/5 برابر هر سرویس نیسان هزینه دارد اما ظرفیت آن تقریباً دو برابر است. در نتیجه در صورتی که تعداد گونی نخاله بیشتر از 50 عدد باشد به صرفه تر است که از خاور نخاله استفاده شود. اما در صورتی که کوچه مشرف به ساختمان باریک باشد مجبور به استفاده از نیسان هستیم.

تخریب ساختمان پیش از بازسازی

بهتر است که برای عبور لوله های برقکشی ساختمان و لوله کشی ساختمان از کف ساختمان استفاده کرد. زیرا اگر بخواهیم تاسیسات را از دیوار عبور دهیم ممکن است پس از برخورد به ستون های ساختمان نتوان کل مسیر را به صورت توکار کار کرد. همچنین در صورت نشتی لوله ها عمق تخریب به دیوار ساختمان بسیار بیشتر است. اما یکی از دلایل اصلی ترک خوردن دیوار پس از گچکاری است. با توجه به اینکه مسیر لوله آبگرم حرارت اضافی به گچ ساختمان وارد میکند از این رو احتمالاً دیوار ترک خواهد خورد. چنانچه تخریب کف یا تخریب دیوار داخلی بصورت جزئی صورت گیرد ( فقط مسیر لوله های آب و برق کنده شود ) با استفاده از ملات ماسه – سیمان میتوان مسیرهای تخریب شده را پر کرد. فقط توجه به این نکته الزامی است که برای ایجاد چسبندگی مابین ملات قدیمی و جدید پیش از پر کردن مسیر لوله سطح مسیر با آب پاشی بطور کامل خیس شود. همچنین جهت جلوگیری از ترک خوردن ملات تازه 6 ساعت پس از گیرش اولیه ملات به مدت 24 ساعت سطح ملات تازه آب پاشی شود. در مورد پر کردن مسیر لوله خرطومی برق یا لوله های آب شوفاژ ، حفاظت از ترک خوردگی بسیار مهم است. در صورتی که به درستی انجام نشود پس از مدت کوتاهی از اتمام پروژه ترک های عمیقی در دیوار ایجاد میشود. این نوع ترک حتی با بتونه نقاشی ساختمان هم قابل درز گیری نیست و مسیر ترک خورده باید دوباره تخریب و مجدداً گچ کاری شود. همچنین اگر در دیوار ترک خورده از کاغذ دیواری استفاده کرده باشید کاغذ دیواری باید برداشته شود. در حین تخریب و اصلاح نقشه چنانچه از افراد ماهر و دلسوز استفاده شود، میتوان با الک کردن نخاله ساختمانی ماسه لازم جهت کف سازی را بدست آورد. اینکار باعث صرفه جویی در خرید ماسه و هزینه حمل آن به محل پروژه میشود.